Doğum Tarihi

9 Ekim 1906

Ölüm Tarihi

29 Ağustos 1966

Ülke

Mısır

Burç

Terazi

1328

kez görüntülendi

Seyyid Kutub Kimdir?

Eserleri. Seyyid Kutub çok genç yaşta yazı hayatına başlamıştır. el-Belâġ, el-Belâġu’l-üsbûʿî, el-Cihâd, el-Ḥayâtü’l-cedîde, el-Ehrâm, el-Muḳteṭaf, el-Vâdî, Kevkebü’ş-şarḳ, el-Üsbûʿ, er-Risâle, es̱-S̱eḳāfe, el-Kitâb, eş-Şuʾûnü’l-ictimâʿiyye, el-Edîb, el-Livâʾü’l-cedîd, el-İştirâḳıyye, ed-Daʿve, el-Fikrü’l-cedîd, el-ʿÂlemü’l-ʿArabî ve el-İḫvânü’l-müslimîn gibi gazete ve dergilerde çok sayıda yazısı yayımlanmış, bunlardan son üçünde yöneticilik de yapmıştır. Şiir, edebî makale, kitap eleştirisi, sanat eleştirisi, polemik, siyasal ve sosyal konular bu yazıların içeriğini oluşturmaktadır. Kutub’un dinî alanda yazdığı eserler sağlığında birkaç defa basılmış, özellikle idamından sonra çeşitli ülkelerde yayımlanmış ve pek çok dile tercüme edilmiştir.

A) Dinî ve Fikrî Eserler. 1. Fî Zılâli’l-Ḳurʾân. Seyyid Kutub başlangıçta, el-Müslimûn dergisinde “Fî Ẓılâli’l-Ḳurʾân” başlığıyla günlük olayları Kur’an ışığı altında ele aldığı seri makaleler yayımlamaya başlamış (Şubat 1952 – Temmuz 1952), bu makalelerin ilgi görmesi üzerine bir tefsir yazmaya karar vermiş, eseri 1959’da tamamlamıştır.

2. et-Taṣvîrü’l-fennî fi’l-Ḳurʾân (Kahire 1945, 1966). Müellifin 1939’da el-Muḳteṭaf’ta aynı adla yayımladığı makalelerin genişletilmiş şekli olup Kur’an’da Edebi Tasvir başlığıyla Süleyman Ateş (Ankara, ts.) ve Kâmil M. Çetiner (İstanbul 1997) tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir.

3. Meşâhidü’l-ḳıyâme fi’l-Ḳurʾân (Kahire 1947; Beyrut, ts.). Kur’ân-ı Kerîm’deki kıyametle ilgili âyetlerin nüzûl sıralarına göre ele alındığı eseri Süleyman Ateş (Kur’an’da Kıyamet Sahneleri: Cennet-Cehennem, Ankara, ts.) ve A. Faruk Haznedaroğlu (Kur’an’da Kıyamet Sahneleri, İstanbul 1997) Türkçe’ye tercüme etmiştir.

4. el-ʿAdâletü’l-ictimâʿiyye fi’l-İslâm (Kahire 1949, 1952). Seyyid Kutub’un sosyal ve siyasal konulara yöneldiği ilk eseridir. Türkçe’ye İslâm’da Sosyal Adalet başlığıyla Yaşar Tunagür ve M. Adnan Mansur (2. bs., İstanbul 1962), M. Beşir Eryarsoy (İstanbul 1982), Harun Ünal (3. bs., İstanbul 1992) tarafından çevrilmiştir.

5. Maʿreketü’l-İslâm ve’r-reʾsmâliyye (Kahire 1952). Kitapta Mısır toplumunda 1952 ihtilâli öncesinde gelir dağılımındaki eşitsizlik ele alınmaktadır. Seyyid Kutub burada sömürgeciliğe ve Haçlı seferlerine dikkat çekmekte, Mısır içinden pek çok kesimi sert bir dille eleştirmektedir. Eseri Mustafa Uysal (İslâm ve Kapitalizm Çatışması, Konya 1967) ve Abdurrahman Niyazoğlu (İslâm-Kapitalizm Uyuşmazlığı, İstanbul 1972 [?]) Türkçe’ye tercüme etmişlerdir.

6. es-Selâmü’l-ʿâlemî ve’l-İslâm (Kahire 1951). Eserde barış ve sosyal huzur konusu fert, aile, toplum, devlet ve dünya bağlamında ele alınmış olup Bekir Sadak tarafından Türkçe’ye çevrilmiştir (Cihan Sulhu ve İslâm, İstanbul, ts.; Dünya Barışı ve İslâm, İstanbul 1987).

7. Dirâsât İslâmiyye (Kahire 1953). Seyyid Kutub’un çeşitli dergilerde yayımlanan makalelerinin bir araya getirilmiş şekli olup eserde sömürgecilerin müslümanlara verdikleri zararlardan bahsedilmektedir. Kitabı Ramazan Nazlı (İslâm ve Emperyalizm, İstanbul 1978) ve Hasan Fehmi Ulus (İslâmî Etüdler, İstanbul 1990) Türkçe’ye tercüme etmiştir.

8. Hâẕe’d-dîn (Kahire, ts., 1954’ten sonra). Bu eserde müellif bir hayat tarzı olarak İslâmiyet hakkındaki görüşlerini ortaya koymaktadır. Türkçe’ye Mehmet Hasan Beşer (Din Dediğin Budur, Ankara 1964), Şamil Ceylani (İşte İslâm, İstanbul 1975), Hasan Fehmi Ulus (Din Budur, İstanbul 1992) ve Furkan Hocaoğlu (Din Bu, İstanbul 1995) tarafından çevrilmiştir.

9. el-Müstaḳbel li-hâẕe’d-dîn (Kahire, ts., 1954’ten sonra). Önceki kitabın devamı niteliğinde olan eserde Batılı sistemler tartışılmakta, insanlığın içine düştüğü sıkıntılardan kurtulmasında İslâmiyet’in rolü ortaya konmaktadır. İstikbâl İslâmındır başlığıyla Abdülkadir Şener (Ankara 1967) ve Mustafa Özel (İstanbul 1996) tarafından tercüme edilmiştir.

10. Ḫaṣâʾiṣü’t-taṣavvuri’l-İslâmî ve muḳavvemâtüh. Kitabın ilk bölümü Ḫaṣâʾiṣü’t-taṣavvuri’l-İslâmî başlığıyla yayımlanmış (Kahire 1962, 1966), ikinci bölümün müsveddeleri müellifin idamından sonra kardeşi Muhammed Kutub tarafından Muḳavvemâtü taṣavvuri’l-İslâmî adıyla basılmıştır (Beyrut-Kahire 1986). Eserin birinci bölümünü Âkif Nuri (İslâm Düşüncesi: Esasları Hususiyetleri, İstanbul 1973) ve Hamit Şükrü (İslâm Düşüncesi, İstanbul 1986), ikinci bölümünü M. Beşir Eryarsoy (İslâm Düşüncesi: Esasları, İstanbul 1988) Türkçe’ye çevirmiştir.

11. el-İslâm ve müşkilâtü’l-ḥaḍâre (Kahire 1962). Eserde insanlığın temel problemleri ele alınmış, müellif, Batı’nın problemlerini ortaya koyarken büyük ölçüde Alexis Carrel’in Man, the Unknown başlıklı eserinden (New York-London 1935) faydalanmıştır. Eseri İslâm ve Medeniyetin Problemi başlığıyla Mustafa Varlı Türkçe’ye çevirmiştir (Ankara 1967).

12. Meʿâlim fi’ṭ-ṭarîḳ (Kahire 1964). Seyyid Kutub’un hayatında yayımlanan son kitabı olup bazı kısımları Fî Ẓılâli’l-Ḳurʾân’dan alınmıştır. Eserin, ilki Yoldaki İşaretler başlığıyla Abdülkadir Şener’e ait olmak üzere (Ankara 1966) çok sayıda Türkçe tercümesi vardır.

B) Eleştiri, Roman, Şiir ve Biyografi. 1. Mühimmetü’ş-şâʿir fi’l-ḥayâti ve şiʿrü’l-cîli’l-ḥâḍır (baskı yeri ve tarihi yok [Kahire 1933]; Beyrut 1386/1966). Seyyid Kutub’un 1932’de Dârülulûm’da verdiği seminere ait metnin basılmış şeklidir.

2. eş-Şâṭıʾü’l-mechûl (Kahire 1935). Öğrencilik yıllarında çeşitli dergilerde yayımlanan şiirlerinden oluşmaktadır.

3. Naḳdü kitâbi Müstaḳbeli’s̱-s̱eḳāfe fî Mıṣr (Kahire 1939). Tâhâ Hüseyin’in 1938’de neşrinden sonra çok tartışılan Müstaḳbelü’s̱-s̱eḳāfe fî Mıṣr adlı eseri hakkında bir eleştiridir.

4. el-Eṭyâfü’l-erbaʿa (Kahire 1945). Kardeşleri Hamîde, Emîne ve Muhammed Kutub’la birlikte hazırladığı hâtıralarını içeren bir eser olup her biri bir bölümü yazmıştır.

5. Ṭıfl mine’l-ḳarye (Kahire 1946). Müellifin çocukluk yıllarını ve köy hayatını anlattığı eseridir.

6. el-Medînetü’l-mesḥûre (Kahire 1946). Seyyid Kutub’un, Mısır’da edebiyat çevrelerinde binbir gece masallarının etkisiyle yeni bir tarz haline gelen masal yazma akımına ayak uydurarak kaleme aldığı kitabıdır.

Sayfalar: 1 2 3 4

Kaynakça

islamansiklopedisi.org.tr