1964 Çankırı Orta doğumlu olan Yalçınkaya, ilk ve orta öğrenimimi Ankara’da tamamladı. 1985 yılında Ankara Üniversitesi DTCF Genel Türk Tarihi Bölümünden (Kürsüsünden) mezun oldu.1985 yılında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Bölümü Yüksek Lisans programınına kayıt oldu. Ancak 1986 yılında MEB’in 1416 sayılı yasa gereğince yapılan Yurt dışı Sınavını kazanarak Yüksek Lisans ve Doktora çalışması yapmak üzere İngiltere’ye gönderildi.

1987-88 yılları arasında Oxford’da bir yıl dil öğrenimi gördükten sonra, 1988-89 öğretim yılında ‘Birmingham Üniversitesi Ottoman Studies’ Bölümünde Alman Hoca Michael URSİNUS ile Master yaptı. Aynı bölümde Ocak 1990’da Dr. J. Strauss ve arkasından da Dr. R. Murphey’in öğrencisi olarak doktora yaptı. Temmuz 1993’de doktora eğitimimi tamamlayarak Doktor ünvanını aldı. Birmingham Üniversitesinde bulunduğu sıralarda 2 yıllık bir süre için Türk Öğrenci Derneğinin Genel Sekreterliği ile 1 yılda başkanlığını yaptı. İyi derecede İngilizce, orta derecede Fransızca ve Farsça ile okuyabilecek kadar da İtalyanca ve Almanca biliyor.

Kasım 1993 – Ocak 1994 tarihleri arasında Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümünde, Arş.Gör.Dr. ünvanı ile göreve başladı.18 Ocak 1994 tarihinden itibaren aynı bölümde Yrd.Doç.Dr. olarak atandı. Ağustos 1994-Kasım 1995 tarihlerinde vatani hizmetini yaptı. Ekim 1996’da Yakınçağ Tarihi bilim dalında Doçent oldu. 17 Ocak 1997 tarihinden itibaren Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü başkanlığını yürütmektedir.