İstanbul’da Topkapı sarayının bahçesinde bu­lunan Bizans kilisesi. Aya irin’de eski devirde putperestlerin üç tapınağı bulunuyordu. Bun­lar, Artemis, Afrodit ve Apollon tapınaklarıy­dı. Türk arkeologu Muzaffer Ramazanoğlu’nun kazıları sonunda bu tapınakların M.Ö. VI. yüzyıla ait oldukları ortaya çıkarılmıştır. Bu tapınaklar yıkıldıktan sonra, Bizans im­paratoru Büyük Kostantin devrinde, Aya irini kilisesi yapılmış ve 330 yılında da halkın hiz­metine açılmıştır.

Kilise Fatih Sultan Meh­met’in İstanbul’u almasıyla silâh deposu, Ah­met III. devrinde silâh müzesi olarak kulla­nılmıştır.

Tophane Müşiri Ahmet Fethi Paşa tarafından 1850 yıllarına doğru müze ha­line getirilen Aya irini, müze Çinili köşke ta­şınınca depo olarak kullanılmıştır, II.meşrutiyetten sonra tekrar Askerî müze haline getirilmiştir.

Ayasofya camiinin müzeye çevrilmesiyle Askerî müze kiliseden taşınmış ve Ayasofya’ya bağlı bir müze olmuştur.

Kaynak:Cumhuriyet Ansiklopedisi-1968 Arkın Kitapevi