İlgili Kişiler

Adam Mickiewicz Müzesi Tarihi

İstanbul’un Beyoğlu semtinde (Tatlı Badem sokağı)’nda köşebaşında, 23 nolu bir bina vardır. Bu üç katlı, her katta küçük iki odası bulunan 128 yıl önce, Polonya’nın milli şairi Mickiewicz’in oturduğu ve gözlerini kapadığı evdir.

Bu ev Kırım Savaşı’nda Polonyalılar’ın “toplandıkları, hararetli konuşmalar yaptıkları, bir merkezdi. Adam Mickiewicz ve arkadaşları bu evde kalırlar, yemeklerini kendileri pişirirlerdi. Polonyalı göçmenler arasında, 1830 yılındaki ayaklanma sonunda İstanbul’a gelen, ve Polonezköy’ü kuran Adam Czartoryski, yazar T.T. Jez ile (Hanri) takma adıyla Sobozowski ve sonradan müslüman olan Adam Michalowski de vardı.

Şairin evinde kalan yakın arkadaşlarından Sobozowski o günlerde gönüllü olarak Kırım Savaşı’na katılacaktı. İlk iş olarak bu savaşa katılanların giydikleri orijinal bir kalpakla, elbise satın aldı. Şair Mickiewicz, anılarında, bu arkadaşının orijinal kalpağıyla, pasaportundan başka hiçbir şeye değer vermediğini uzun uzun anlatır. Polonyalılar’ın Tarlabaşı’nda o sıralarda yadırgadıkları tek şey yangındı. Çünkü Istanbul’da sık sık yangın oluyordu. Günün birinde kendi evlerine sirayet edeceği korkusuyla, bu savaş yolcusu arkadaşının, uyurken kalpağıyla pasaportunu daima yastığının altına yerleştirdiğini, bir yangın çıktığında, önce bunları kurtarmayı tasarladığını hikaye eder.

Polonya’lı özgürlük şairi Adam Mickiewicz’in hayatının son yıllarını geçirdiği ve 1855’te öldüğü Tarlabaşı’ndaki evi, şairin ölümünün 100. yıldönümü olan 1955`te Polonya Kültür ve Sanat Bakanlığı ile işbirliği yapılarak müzeye dönüştürülmüştür.

Müzede Mickiewicz’in hayatı ve eserleri ile ilgili bilgi ve belgeler, şairin İstanbul’da geçirdiği yıllara ait fotoğraflar ve Polonya özgürlük mücadelesine ait belge ve fotoğraflar bulunmaktadır. Binanın bodrum katında ise mezarı Krakow’da bulunan Mickiewicz’e ait sembolik bir mezar vardır.

Hatıra levhası bugün binanın cephesinde görülebilmektedir. Levha üzerinde lehçe-fransızca şöyle yazmaktadır:
ADAM MICKIEWICZ’IN 26 KASIM 1855 TARIHINDE VEFAT ETMIŞ OLDUĞU YERDE ŞAIRIN ANISINA BU BINA YAPTIRILDI/EN CETTE PLACE MOURUT LE 26 NOVEMBRE 1855 ADAM MICKIEWICZ POETE POLONAIS.

Müze, Türk ve İslam Eserleri Müzesi Müdürlüğü`ne bağlıdır.

Polonyalı Milli Şair Adam Mickiewicz’in ölümünün 150. yılında
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yenilenen Beyoğlu’ndaki müze evi 2005 senesinde açıldı.

Hürriyeti sevmeye ve hissetmeye muktedirsen şayet,
Konuşmamız için söze ne hacet.
Ben senin iç çekişlerini,
sen benim göz yaşlarımı anlayacaksın
Ve sıkacaksın elimi – işte Polonyalının dili.
Adam Mickiewicz 1827y.